Fazla mesai hakkı beş yıl boyunca aranabilir
SORU: İŞKUR programı üzerinden özel bir işyerinde istihdam ediliyorum. İşveren haftada 6 gün, günde 12 saat -mola vs. dâhil- çalıştırıyor. Mola süreleri net değil. En iyi ihtimalle haftada 60 saat çalışmama rağmen haftada 45 saat asgari ücret yatırılacak devlet tarafından bana. Bu durumla ilgili neler yapılabilir?
CEVAP: İş Kanunumuza göre; iş süresi haftalık olarak düzenlenmiştir ve haftalık yasal iş süresi 45 saattir.(Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz) Bu süreyi aşan çalışmalar fazla mesai olarak değerlendirilmeli ve saat başına yüzde 50 zamlı olarak ödenmelidir. Şayet size bu kurula uygun şekilde ödeme yapılmazsa Türkiye İş Kurumu üzerinden çalıştırıldığınıza göre durumu ilgili Türkiye İş Kurumu şubesine bildirmelisiniz.
***
EŞİM SAĞLIK SORUNU NEDENİYLE İŞİ BIRAKMAK İSTİYOR
SORU: Eşim sekiz yıldır özel sektörde çalışıyor; işyerinde baskı ve sıkıntılar yüzünden sağlık sorunu yaşıyor. Kulakta işitme kaybı ve ruhsal rahatsızlık gibi… İşi bırakmayı düşünüyor, tazminat alması mümkün mü, ne yapması gerekiyor?
CEVAP: Sağlık sorunları İş Kanunu 24/1. madde çerçevesinde işçi için haklı fesih sebebi olabilir. Ancak eşinizin yaptığı işin sağlığı için risk teşkil ettiğini doktor raporu (heyet) kanıtlaması gerekir. Diğer taraftan işçinin işyerinde psikolojik tacize (mobbing) uğraması da işçi için haklı bir fesih sebebidir. Ancak bu durumunda somut argümanlarla kanıtlanması gerekiyor. Dolayısı ile işyerinde sekiz yıllık kıdemi olan eşiniz yasal süreç gerektirecek bu tür bir aksiyona geçmeden önce mutlaka bir hukukçu desteği almalı ve birlikte hareket etmelidir.
***
5 YIL SİGORTAM YAPILMADI NE YAPMALIYIM?
SORU: 11 Şubat 2015’te özel bir şirkette işe başladım. İki vardiyalı gündüz 11 saat çalışma, cumartesi 5 saat, toplamda 60 saat… 2016 yılında emekli oldum, çalışmaya devam ettim. 5 yıl sigortam yapılmadı, ne yapmalıyım?
CEVAP: Fazla mesai için işten ayrıldıktan sonra 5 yıl boyunca hak arayabilirsiniz. Emekliler çalıştırıldıklarında, işverence SGK’ye bildirilmeli ve adlarına SGDP (Sosyal Güvenlik Destekleme Primi) ödenmelidir. Sigortasız çalıştırmalar, işyerinin bağlı bulunduğu SGK Müdürlüğü’ne şikâyet dilekçesi ile bildirilebilir.