Katalonya’da ne oldu?

Katalonya parlamentosunda BaşkanPuigdemont’un yaptığı konuşmayı ve diğer partiler adına konuşanları canlı olarak izleyen; 1Katalan, 1yarı-Katalan ve 2 İspanyol gazeteci ile ben, tartışmalar bitip de Meclis boşaldığında bile aslında ne olduğunu anlayamamıştık. Hâlâ da anlamış sayılmayız.

Puigdemont, bağımsızlık kararı için toplanan Meclis’te, bağımsızlık anlamına gelebilecek bir şey söyledikten sonra, parlamentoya bunun “etkilerini/uygulamasını” askıya almayı önerdi.

Katalonya’da ne olduğu konusunda İspanyol medyası için çalışan bir grup gazeteci olarak bizim anlayamadığımız şey; Puigdemont’un yarım ağız bir ifadeyle ve Meclis’te oylatmadan bağımsızlık ilan edip edemeyeceğiydi. İlan edilmeyen bir kararın askıya alınması söz konusu olamayacağına göre aslında ilan etmiş miydi? Peki, hadi ilan etti diyelim; askıya almayı önerdiği Meclis o konuda bir oylama yapmadığına göre ilan edilmiş bir bağımsızlık mı askıya alınmıştı; hiç mi ilan edilmemişti; ilan edildi ise askıya alınması oylanmadığı için artık bağımsızlık mı söz konusuydu?

Biz birkaç gazeteci bunu bir türlü anlayamayınca Puigdemont’un konuşmasının hemen ardından İspanya gazetelerinin web sitelerinde atılan manşetlere baktık:

Katalonya’nın El Periodico gazetesi “Puigdemont bağımsızlık ilanını askıya alıyor” derken, El Pais “Puigdemont bağımsızlık ilan etti fakat askıya alıp diyalog istedi” diyordu. Katalan La Vanguardia “Puigdemont diyaloğa katkıda bulunmak için bağımsızlık ilanını askıya aldı” diyordu. El Mundo ise “Puigdemont Katalonya’nın bağımsızlık ilanını askıya almayı önerip görüşmeler istedi” demişti.

New York Times’ın flaş haber başlığı da “Katalonya lideri bölgesinin bağımsızlık kazandığını ancak ayrılık sürecinin askıya alındığını söyledi” şeklindeydi.

Sadece bizim, gazetelerin ve Katalonya parlamentosu önünde toplanan binlerce bağımsızlık yanlısı Katalan’ın değil, Meclis’teki milletvekillerinin de kafası karışmıştı. Sosyalistlerin lideri, konuşmasında “Yapılmamış bir şeyi askıya alamazsın” diyordu.

Podemos’a göre bağımsızlık ilan edilmemişti.

Kritik oturum öncesi dünyadan ve AB’den “Sakın geri dönülemez bir adım atma” uyarıları alan Puigdemont o uyarılara kulak verdi ve herkesi memnun edecek ortaya karışık bir konuşma yaptı. Herkesi memnun edeyim derken hiç kimseyi memnun edemedi ve bağımsızlık yanlısı koalisyon ortaklarından homurtular yükselmeye başladı.

Canlı yayın yapan France 24 kanalının sunucusu her konuğuna şunu soruyordu: “Puigdemont Madrid’le görüşmelere şans vermek için bunu yaptığını söylüyor ama onun tek hedefi bağımsızlık olduğuna göre neyi görüşecekler ki?”

Bütün bu tartışmalar olurken Wikipedia da hareketliydi. Wikipedia’nın “En kısa ömürlü bağımsız devletler” maddesi Katalonya’yı hemen en tepeye koydu ve Puigdemont’un bağımsızlık demesi ve alkışlar ardından gelen askıya alma sözü arasında geçen sürede “8 saniyelik” bir bağımsızlık olduğunu yazdı.

Puigdemont’un konuşmasını Madrid önce “örtülü bir bağımsızlık ilanı” olarak niteledi ve bunun ardından atacağı adım çok önemliydi.

İspanya anayasasının 155’inci maddesi özerk bölgelerden birinin bu türden tek yanlı bağımsızlık ilanında, anayasaya aykırı bir eyleminde, mevcut statüsünü de iptal edip özerk bölgenin tüm kurumlarına el koyabileceği anlamına gelen ifadeler içeriyor.

Referanduma şiddetle engel olmaya çalışan Madrid’in, 155’i uygulayıp Katalonya’nın özerkliğini kaldırma gibi bir adım atmasının işleri iyice çığırından çıkaracağından korkuluyor.

Ancak, dün İspanya Başbakanı’nın Katalonya’ya “Ya siz aslında neye karar verdiniz, açıkça söyleyin de ona göre davranalım” mealindeki çağrısından gördük ki Puigdemont’un ne dediğini Madrid de anlamamış! Independent bunu çok güzel ifade etmişti: “Katalonya’nın bağımsızlık ilan edip etmediği konusunda İspanyol hükümetinin de bir fikri yok.”

Salı gecesi aklımızda aslında ne oldu sorusuyla yatmaya hazırlanırken, İspanya’dan bir başka gazeteci arkadaş da internet üzerinden tartışmamıza katılıp Puigdemont’unkonuşmasını kendince açıkladı:

“Tamam, artık sana tahammül edemiyorum ve sen de bana tahammül edemiyorsun. İşte şu anda boşanmış bulunuyoruz. Lakin evden ayrılmak zor bir iş olduğundan, ayrılmayı askıya alıp beraber yaşamaya devam edeceğiz. Kafana iyi sok bak, artık evli değiliz! Yine de, ilişkiye girmeye devam edelim.”