AKP iktidarına özel “İş Bulma Kurumu”

Televizyonlara, gazetelerin büyük çoğunluğuna baktığınızda ülke hararetle çoğu Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan pompalanan bir gündemle meşgul, sanırsınız.

Oysa toplumun en geniş kesimi hayat pahalılığını, yeterince beslenemediğini, çocuklarına istediği gibi eğitim aldıramadığını, sağlık hizmetine ulaşamadığını ama ille de işsizliği konuşuyor. Çünkü işsizlik bu sorunların daha da ağır yaşanmasına neden oluyor. DİSK’in son verilerine göre, Türkiye’de 9 milyona yakın insan işsiz, yani ülke nüfusunun yüzde 10’u… Bu kişiler aileleri ile birlikte düşünüldüğünde 40-50 milyona yakın insanın gündemi işsizlik.

Peki, giderek büyüyen işsizlik sorunundan kimler azade, verilecek ilk yanıt, “İktidara yakın olanlar, onların çocukları, yakınları, Kartal İmam Hatip mezunları…”bu liste böyle uzayıp gidiyor. Ortak payda ise AKP ile bir şekilde ilişkili olmaları.

“Kamuda çalışan 5 milyon kişi içinde denizde bir kum” denilecek bir gruptan söz edeceğim size… Son rakamlarla 61 kişi. Bu yazının niye konusu oldular, çünkü bu kişiler ve bunların çalıştığı kurum aslında AKP’nin partizanlığının, kadrolaşma için Erdoğan hukukunun bile ayaklar altına alınabildiğinin, yandaşlara iş bulabilmek için kamuda liyakatin nasıl yok edildiğinin çarpıcı bir örneği…

PERSONEL DAHA FAZLA ARTTI

Ankara’da bir kurum var, çoğu kişinin ismini ilk kez duyacağından emin olduğumuz bir kurum. AKP’nin Avrupa Birliği hedefinden henüz vazgeçmediği yıllarda mali yardımlarla ilgili bütçe uygulama görevlerini yerine getirmesi için kurulan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu… Bu kaynakları amacı dışında kullandığı, kaynakları kırsal yerine büyük işletmelere aktardığı iddia edilen bir kurum.

TKDK merkez teşkilatının yanı sıra 42 il koordinatörlüğü. Son rakamlarla 2 bin 527 personeli bulunuyor. Kurulduğu ilk yıllarda yasayla belirlenen personel sayısının üstüne çıktığı gerekçesiyle Sayıştay raporlarına yansıyan bu kurumun o yıllarda 252 olan personel sayısı neredeyse 10 katı artmış durumda.

SINAVSIZ DEVLET MEMURLUĞU

Sayıştay denetçileri 2020 yılından bu yana “Düzeltin” demesine karşın hiçbir adım atılmayan bir uygulama var bu kurumda. Bu, bir AKP klasiği. Sözleşmeli personel olarak işe başlatıp devlet memurluğunun yolunun açılması…

2022 yılında 843 milyon TL’lik giderlerinin yüzde 75’i olan 628 milyon 413 bin lirayı personel gideri olarak kullanan kurumla ilgili bu durumu anlatan Sayıştay tespiti şöyle: “Kısmi Zamanlı Uzman Çalıştırılmasının Mevzuatıyla Belirlenmiş İlke ve Hükümlerin Dışında Gerçekleşmesi ve Bu Uzmanların Sınavsız Olarak Kamu Görevine Girişinin Sağlanması”.

Yani KPSS’de gerekli puanı alamadığı alsa da mülakat engelini aşamadığı için yıllarca işsiz kalan gençlerin yaşadıkları kabusu yaşamayanlar bunlar. Ne nitelikleri bu görev için uygun ne de önlerinde sınav güçlüğü var.

NİTELİKLERİ DE UYGUN DEĞİL

2018’de 5 olan kısmi zamanlı personel sayısı 2019’da 62’ye çıkıyor. Toplam personel sayısı da 2 bin 601’e…2020’de uzman sayısı 59, personel sayısı 2 bin 574, 2021’de 59 uzman, 2 bin 558 kişi çalışıyor. Yüzde 30 olan kısmi zamanlı uzman çalıştırma engeli nedeniyle rakam aşağı yukarı değişmiyor. 2022’de de 2 bin 527 toplam personelin 57’si kısmi zamanlı.

Bu hülle yöntemi Sayıştay raporlarında eleştiriliyor. “Kısmi zamanlı uzmanların, özel bilgi ve uzmanlığa ihtiyaç duyulan işlerde çalıştırılması öngörülmüşken mevzuatta öngörülen vasıfları taşımayan kişilerin kısmi zamanlı uzman” olarak çalıştırıldığı da anlatılıyor.

“Sayısı 61 olan kısmî zamanlı uzmanların hemen hiçbirisinin, öngörülmüş olan şartları, gerek eğitim gerekse iş tecrübesi yönüyle taşımadığı tespitlerimiz arasında yer almaktadır” deniliyor.

ERDOĞAN’IN KARARNAMESİNİ İHLÂL

2021’de bu tespitlerden kurtulmak isteyen kurum, bir yönetmelik değiştirerek kısmi zamanlı çalışanları, sınav yapmadan “idari uzman” kadrosuna atıyor. Bundan sonrasına Sayıştay raporundan devam edelim:

“Ne var ki bu durum, başlangıçta var olan mevzuata aykırılığı ortadan kaldırmak bir yana ağırlaştırmıştır. Nitekim Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenmiş bir hususun, Yönetmelik ile bu şekilde değiştirilemeyeceği açıktır.

Normlar hiyerarşisi ilkesi uyarınca hukuk kuralları yukarıdan aşağıya doğru Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yönetmelik ile yönerge ve genelge gibi diğer alt düzenleyici işlemler şeklinde sıralanmaktadır ve bir alt normun üst norma aykırı olması ya da onun kapsamını aşan düzenlemeler içermesi mümkün olmayıp, üst norma aykırı düzenleyici tasarrufların, idare tarafından yürürlüğe konulması hukuka aykırıdır.”

Yani AKP’lilerin kırmızı çizgisi olan “Reis emri” de dinlenmiyor. Başta Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere AKP’nin hukuk tanımazlığına ilişkin sayısız uygulamaya tanıklık edildi son 20 yılda. Ancak Erdoğan’a rağmen mevzuat değişikliğini de ilk kez gördük.