Kadın vokalistler galerisi

Bu hafta size Booker Ödülü’nü alan Jamaykalı Marlon James’in kitabı ‘A Brief History of Seven Killings’i yazacaktım ama Akbank Caz da başlıyor. Genç müzisyenler ile bir-iki festival keşfinin yanı sıra, programda yıldızlar da var: Bill Frisell, David Sanborn, John Scofield ile Joe Lovano, Dave Douglas, Manu Katché, Aaron Goldberg gibi. Bir de, 27 Ekim akşamı Babylon Bomonti’de Infinity Quartet’i ile bir ‘Mehmet Uluğ Tribute’u sunacak olan David Murray.
Zaman zaman erkek cazcıları tercih etmekle suçlansam da festivalin kadın vokalist kalitesi açısından ne kadar zengin olduğunu gizleyecek halimiz yok.

Gerçekten de, Carmen Lundy ile başlayan kadın caz vokalist konserleri, Akbank Caz Festivali’nin tadı tuzu olacağa benziyor. Bu seçkin grup içinde bizden de: Aksanat’ta Kurt Weill şarkıları söyleyecek olan Şirin Soysal (23 Ekim Cuma 19.00) ile CKM’de 27 Ekim’de sahneye çıkacak Jülide Özçelik, ertesi gün Summart’ta dinleyeceğimiz Ece Göksu ve 3 Kasım ile 13 Kasım arasında 8 kampus konserine çıkacak Elif Çağlar var.
Yabancı konuklara gelince: Carmen Lundy 21 Ekim’de The Seed’de, Lizz Wright 25 Ekim’de Cemal Reşit Rey’de, Ester Rada 28 Ekim’de Babylon Bomonti’de ve Susanne Sundfør 31 Ekim’de Zorlu’da sahneye çıkacak. Yenilikçi enstrümentalist Poppy Ackroyd’u da bu grubun ardından tanıtmaya çalıştım.

Tek yeteneği caz değil
Şarkıcı/besteci Carmen Lundy, meslek hayatı boyunca, güzel sesi, şarkının ruhunu yakalayan yorumları ve besteleriyle pek çok olumlu eleştiri aldı. Popüler parçaları değil de özgün besteleri tercih etmesi, onun başarısını pekiştiriyor. Besteci olarak, 100’den fazla şarkısı ile caz tarihinde pek az vokalistin ulaştığı bir yerde. Carmen Lundby Songbook 2007’de basıldı. Öğretmenlik de yapan Lundy, aynı zamanda tanınmış bir ressam.

Lizz Wright’ı sanırım bütün cazseverler hatırlar. 2011’de, Diane Reeves ve Angelique Kidjo ile birlikte ‘Sing the Truth’ ile Açıkhava Sahnesi’ne çıkmıştı. Reeves’in ustalığına, eylemci Kidjo’nun canlılığına rağmen hepimizin aklında onun sesi ve tavrı kaldı. Beşinci stüdyo albümü ‘Freedom & Surrender’ geçen ay dinleyicilerine ulaştı. Albümdeki 15 parçanın 10’u, kendisinin. ‘Right Where You Are’da ise Gregory Porter ile bir aşk düeti sunuyor.
Ailesi, İsrail’in kapılarını açtığı Etiyopya Yahudileri iltica dalgasıyla İsrail’e gelen Ester Rada, bir yıl sonra Hebron’da doğdu. İsrail müziğinin yanı sıra, soul ve Etiyopya müziği dinleyerek büyüdü. Etkilendiği müzisyenler arasında Nina Simone ve Mulatu Astatké vardı. 2013’te çıkan EP’si Life Happens güçlü sesini ve bir Etiyopya Cazı, funk ve R&B karışımını bir araya getiriyordu. İlk albümü, geçen yıl çıktı.

Festival’in sürprizlerinden biri de Norveçli yenilikte müzisyen Susanne Sundfør olacak. Sanatçı son albümü Ten Love Songs’la sınıflandırılmayı zorlaştırıyor ama zaten istediği şey de bütün etiketleri kaldırmak. Hatta, kendi deyişiyle bu yüzden yaşlı müzik eleştirmenleriyle çatışmış. Sundfør albüm bittikten sonra depresyona girdi, yorgunluktan hasta oldu. Ne de olsa müzik, sözleri, kaydı ve miksi, hatta stüdyoda davul sesleri kurgusu ona aitti. Albümde aşırı aşk ve şiddetli nefret arasındaki bağlantıyı incelerken kendi hayatına eğilmesinin de rolü olmuş. “Joni Mitchell bunu kendi soğanını soymaya benzetirdi,” diyor. “Kusursuz bir aşk şarkısı yapmak için kalbinizin kırık olması gerek.”

Farklı sesler farklı işler
Akbank Caz Festivali’nin genç kadın sanatçılarından bir diğeri, vokalist başlığı altına girmeyen ama merakla beklenen Poppy Ackroyd. Brighton’ı üs edinmiş piyanist, kemancı ve besteci Ackroyd aşina enstrümanlardan: Piyano, klavsen ve kemandan sampling marifetiyle çok farklı sesler, işler çıkartıyor. Hidden Orchestra ile de çalışan sanatçı, solo konserlerindeki unutulmaz performanslarıyla tanınıyor. Ackroyd, ilk albümü Eescapement’ı sadece bir piyano ve kemanla, kaydı da bir laptop, bir mikrofon ve ıskartaya çıkarılmış bir kuyruklu piyano ile gerçekleştirmişti.