Kıdem tazminatı neye göre hesaplanıyor?

Soru: Kıdem tazminatı neye göre hesaplanıyor? Beş yıllık sendikalı bir personel ortalama ne kadar kıdem tazminatı alır veya bu hesap nasıl yapılır?

Cevap: Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki en son brüt ücreti esas alınır. Ancak hesaplama sadece bu ücret üzerinden yapılmaz. Tazminat hesaplamalarında giydirilmiş ücret kavramı söz konudur.

GİYDİRİLMİŞ ÜCRET NE DEMEK?

Giydirilmiş ücret işçiye sürekli olarak sağlanmış (devamlılık arz eden) ayni ve nakdi yani malsal ve parasal hakların brüt ücrete eklenmesi ile elde edilen ücret demektir. Basit bir örnekle somutlaştıracak olursak;

İşçinin şu an geçerli olan brüt asgari ücretle çalıştığını varsayalım ve çalıştığı işletmede ücrete ek olarak işçiye yemek ve servis imkânı olduğunu kabul edelim.

Brüt ücret: 20.002,50 TL.

Aylık yemek: 1.500-  TL.

Yol ücreti: 2.000- TL.

Giydirilmiş ücret: 23.502.50 TL.

Örnekte de görülebileceği gibi işçiye sağlanmış olan ek imkânlar, sosyal yardımlar (yol, yemek vb.) aylık tutarı hesaplanır ve brüt ücrete eklenir. Bu yolla işçinin kıdem tazminatına esas olacak giydirilmiş ücreti bulunur ve hesaplama bu ücret üzerinden yapılır.

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin işyerinde çalıştığı süre baz alınmakla birlikte bu hesap yapılırken sadece yıl değil yıldan artan sürelerde dikkate alınır. Yani işçinin o işyerinde çalıştığı süre örneğin 5 yıl 3 ay 24 gün ise 5 yılı aşan 3 ay 24 günde hesaplamaya dâhil edilir ve ödeme toplam süre üzerinden yapılır.

Şimdi sizin sorunuza dönecek olursak: “Beş yıllık sendikalı bir işçi ortalama ne kadar kıdem tazminatı alır?” dediğinizde bu sorudaki bilgiler eksik kalıyor işçinin işe giriş çıkış tarihi, en son brüt ücreti ve bu işyerinde sağlanmış ayni ve nakdi devamlılık arz eden ek ödeme ve sosyal haklar bilinmeden bu kişinin kıdem tazminatı hesap edilemez. Sendikalı işyerinden söz ettiğinize göre ücrete ek olarak toplu sözleşmeden kaynaklanan yan haklar da söz konusu olmalıdır. Buna karşın kıdem tazminatı hesaplamanın genel mantığı yukarıdaki gibidir. Giydirilmiş ücret ile çalışma süresinin çarpımı bize sonucu verir.

KIDEM TAZMİNATINDA TAVAN

Ancak bilindiği gibi kıdem tazminatında birde tavan kavramı söz konusudur. Kişinin her yıl için hesaplanan kıdem tazminatı tutarı bu tavanı aşamaz aşarsa hesaplamada tavan rakamı dikkate alınır. Şu anda geçerli kıdem tazminatı tavanı 35.058,58 TL’dir.  Bu tutar 01.01. 2024–30.06.2024 tarihleri arasında geçerlidir. Kıdem tazminatı üzerinde yasal kesinti olarak sadece binde 7,59 oranında damga vergisi vardır.