Menekşe gözlü yıldız kaydı

Yerli olsun yabancı olsun o kadar çok insan bu dünyayı terk edip gidiyor ki. Geçenlerde, birbiri ardınca kaybettiklerimizin çokluğundan üzüntü duyan bir okura bu yazıların gidenin arkasından ağlamak için değil de, kültür-sanata damgasını vurmuş insanları hatırlamak için, hatırlatmak için yazılmış yazılar olduğunu söylemiştim. On gün geçmedi, bu sefer de Fatma Girik’i kaybettik.

Girik, 1960’lı yıllardan sonra Yeşilçam’ın en önemli dört kadın oyuncusundan, 4 Yapraklı Yonca’sından biri oldu: O, Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit, Filiz Akın. Yoksul bir ailenin kızıydı. İki kardeşi vardı. 1957’de bir rastlantı sonucu sinemaya girdi. Boş vakitlerinde filmlerde bulursa figüranlık yapan bir komşuları annesiyle neredeyse çocuk yaştaki Fatma’yı 1955’te setlere götürmüştü. Memduh Ün onu biraz tombul yanaklı ama güzel olarak hatırlıyor. Hatta “Bu kızdan bir şey olmaz”, diyen sinemacılara karşı içinde cevher olduğunu, açılacağını söyleyerek savunurmuş. 1957 yılındaki ilk başrol oynadığı film yönetmenliğini ve senaristliğini Seyfi Havaeri’nin yaptığı “Leke“ oldu. Ama oyunuyla ilk olarak dikkat çektiği filmler, Memduh Ün’ün yönettiği, başrolünü Ayhan Işık’la paylaştığı 1960 yapımı “Ölüm Peşimizde” ile Osman F. Seden’in yönettiği ve başrolünü Ohan Günşıray’la paylaştığı “Mahalleye Gelen Gelin” oldu.

İNANDIKLARINDAN VAZGEÇMEDİ

Gerçekten de Girik, Türk Sineması’nın en beğenilen kadın oyuncularından biriydi. Başına buyruk, inandığını söylemekten çekinmeyen yapısı rollerini de etkiledi. İlk yıllarda vücudunu sergilemekten de pek sakınmazdı. Sonraları, hem drama, hem komediye yatkın bir oyuncu olarak tanındığı sinemada güzel ve afacan kızlardan, köy dramlarının güçlü karakterlerine geçti. Sosyal içerikli birçok ciddi filmde rol aldı. Diğer yandan, Neriman Köksal’ın ‘Fosforlu Cevriyesi’yle Sezer Sezin’in ‘Şoför Nebahat’ından esinlenen ‘Erkek Fatma’ tipi, lakabı oldu. 1970’li yıllardan itibaren diğer starların aksine anne rollerine de çıktı. Hatta 1976’da sinemanın ilk “Kadın Hamlet”i olarak Metin Erksan’ın yönettiği “İntikam Meleği”nde oynadı.

Çocuk yaştayken ilk figüranlığında barda oturan kızı oynayan Girik ile filmin yönetmeni Memduh Ün sonraları gerçek bir aşk yaşadılar. Gerçi Memduh beyin eşi, ayrılmanın lafını bile ettirmediği için evlenemediler ama yönetmenin Fatma ile tanıştığı sırada birlikte olduğu Muhterem Nur’la beraberliğini sona erdirmesinin ardından, hep birlikte kaldılar. Girik’in Durul Gence ile nişanı, Varol Ürkmez’le ilişkisi hep onun sevdiği erkekle evlenemeyişinin hayal kırıklığından doğan geçici tepkilerdi.

Biyografi.net.tr’ye göre, 1959’da Memduh Ün‘le tekrar birlikte olduklarında Fatma Girik 16 yaşındaydı, Ün de 39. Muhterem Nur’dan ayrılmıştı. Girik, elli yılı aşkın tutku, şefkat ve saygıdan örülmüş bir beraberlik yaşadıklarını söylüyor. 2015’te Memduh Ün’ü kaybetmek onu çok sarstı. Sevdiğinin hastalıkları sırasında ona bakar, doktora kendi götürür, ilaçlarıyla, ne yiyeceğiyle ilgilenirdi. Bir de, Memduh Bey’in “zor”luğu vardı. “Ben biraz geçimsiz bir adamım,” diyordu. “Fatma beni tolere ediyordu. Bir de, sinemaya karşı ortak aşkımız vardı tabii.”

SİNEMA VE SAHNE BİRLİKTE

Ancak Fato’nun hayatında başka şeyler de vardı elbet. Her şeyden önce seçkin bir İstanbul ilçesinin bir dönem belediye başkanlığını yapmıştı.

Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin üzücü haberi sosyal medya hesabından şöyle paylaşım yaparak duyurdu: “Yeşilçam’ın ve Şişlimizin büyük değeri, ilçe başkanlığı yaptığım dönemde birlikte çalışmaktan onur duyduğum eski Şişli Belediye Başkanımız sevgili Fatma Girik’i kaybetmenin derin üzüntüsü içindeyim.” Girik 1989-1994 arasında SHP’den Şişli’nin Belediye Başkanı’ydı. 1994 yerel seçimlerine ise CHP’den katıldı ama başkanlığı Gülay Atığ kazanınca politikadan çekildi. Sanatçı, belediye başkanlığının aslında kadınlara daha çok yakışan bir iş olduğunu düşünüyordu.

1969’da Türk Sanat Müziği söylemeye başlayan Girik, uzun yıllar gazinolarda solist altı olarak çalıştı. Sinema ve sahneyi birlikte yürüttü. Hatta iki plak da yaptı. 90’lı yıllarda Kanal D için “Söz Fato’da” adlı bir reality show gerçekleştirdi. On yıldır sinemadan uzak olan Fatma Girik, son olarak bir TV dizisinde Sibel Can’ın annesi rolüyle oyunculuğa döndü. 2008’de Bodrum’un Torba Mahallesi’ne yerleşti.

Başka şeyler de yaptı ama onun asıl işi oyunculuktu. Meslek hayatı boyunca Memduh Ün’ün Uğur Film şirketine endeksli olarak çalıştı. Türk sinemasının en çok ödül kazanan oyuncularından biri oldu. Yaş itibarıyla 4 Yapraklı Yoncalar bize daha yakın olduğu için hâliyle biz de onlara yakınlık duyardık. Fatma Girik benimle yaşıttı. Böyle olunca sanki birlikte büyümüş gibi geliyor insana. Güzel gözlerini biraz kıskanırdım. İyi oyunculuğunu takdir ederdim. Çekim röportajları ve söyleşilerde tanıyınca insan olarak da çok sevmiştim. Ama daha çok yaşayacak, tabii. Adı da, filmleri de…

***

Yaşamı boyunca sinema emekçilerinin yanındaydı

Yeşilçam’ın usta ismi Fatma Girik, sinemada sendikal mücadelenin de temelini oluşturan isimler arasında. Girik, Sinema Emekçileri Sendikası (Sine Sen)’nın kurucuları arasında yer alıyordu. BirGün’e konuşan Sine Sen’in başkanı Mehmet Esen, “Biz bugün sağlam duruyorsak temelinde Fatma Girik’in koyduğu taşlar sayesindedir. Çok emeği var. Her zaman sinema emekçilerine destek olmuş, çok örnek bir insandı. Sadece güzelliğiyle değil yüreğiyle de halkın yanında olan bir sanatçıydı. Büyük bir kayıp oldu bizim için” diye konuştu.

Fatma Girik’in vedası sanat dünyasını yasa boğdu. Acı haberi alan ünlü isimler duygularını dile getirdi.

Cüneyt Arkın: Şu an bağıra bağıra ağlamak istiyorum. O benim can yoldaşımdı. O mavi bakışları, ilk bakışları… En cesur insandı. O kadar alçakgönüllü, öylesine zarif, ince, dünyalar güzeli bir hanımefendiydi o.

Filiz Akın: Şimdi daha haberin şokundayım. Herhalde yanlış duydum diyorum olmuyor telefonlar çalıyor, mesajlar geliyor. Ah benim dobra arkadaşım daha yeni Instagram sayfası açtı diye paylaşmıştık. Bunları gözlerimden yaşlar akarken yazıyorum. Ben şimdi kime Menekşe Gözlüm diyeceğim…

Türkan Şoray: Duygularımı tarif etmem çok zor, acım çok büyük.

Hale Soygazi: İlk ameliyatından sonra ziyaret etmiştik. Gene gidecektik olmadı. Başımız sağ olsun, Türk sinemasının sembolü Fatma Girik saygıyla sevgiyle anacağız.

Kerem Alışık: Ah benim insanları insan kalbi ile seven Fatma ablam. Sıcak ekmek kokuları bıraktın bağrımızda. Ve bugün gökyüzüne can arkadaşlarının yanına gittin. Her yer soğuk şimdi. Hepimizin kalbi, nefesi, ruhu üşüyor. Acımı hangi dilde tercüme etsem üzüntümü anlatmaya yetmiyor. Nurlar içinde uyu.

Itır Esen: Çocuk yaşlarımdan tanıyorum Fatma Girik’i. Büyüleyici bir ışığı vardı, gözlerindeki yıldızlı parıltıdan etkilenmemek olanaksızdı, sinemaya olan tutkusu, Fatma ablayı oyunculukta da onu zirveye taşıdı. Cesareti, yüreğindeki Kartal’ı hep zirveye taşıdı. Çok ama çok üzgünüm. Gittiğin yerde seni ayakta karşılayacak tüm sevdiklerin. Alkışlarla yürü yeni yolunda.

Selda Alkor: Fatma’nın hep çocuk gibi bir ruhu vardı. Çok güçlüydü, çok açık sözlü bir kadın ve çok önemli bir sanatçıydı. Özlemle anacağım arkadaşımı, çok ama çok üzgünüm. Hepimizin başı sağ olsun.

Ali Sunal: “Ah Fatma Girik… Babamın ortağı, çalışma, yol arkadaşı dostu dostumuz biriciğimiz, Ezo’mun isim annesi. Aldığınız künye hâlâ Ezo’nun bileğinde. Bizim için çok değerliydiniz çok değerlisiniz ve hep çok değerli olacaksınız…”

Metin Uca: “Türk sinemasının muhteşem oyuncusu, büyük usta, sinemamızın üç yapraklı yoncasının en güzel unsuru, Fatma Girik ablamız da ölümsüz anılarımıza, kalplerimizin en sıcak unutulmazlar köşesine gitmiş, anısına sonsuz saygıyla, Türkiye’nin başı sağ olsun.”

***

Bodrum’dan uğurlanacak

Usta sanatçı Fatma Girik için bugün 10.00’da Şişli Belediyesi’nde belediye çalışanlarının katılacağı anma töreni düzenlenecek. Girik için ikinci tören saat 11.00’de Cemal Reşit Rey’de yapılacak. Girik’in cenazesi, Teşvikiye Camii’nde öğle namazınının namazının ardından son yolculuğuna uğurlanmak üzere Bodrum’a gönderilecek.