Raporlu süreler ücretten kesilir mi?
Soru: Çalıştığım şirket ‘mavi yaka personel suiistimal etti’ gerekçesiyle, beyaz yaka personelinin de hastalık raporu alınan günler için maaş ödemesini kesti, bu yasal mı? Bununla ilgili hak talep edebilir miyim? İkinci sormak istediğim, ameliyat nedeni ile alınan yasal rapor hakkımız olan heyet raporunda maaş kesintisi yapma hakları yasal olarak mümkün müdür, konuyu dava etme hakkım var mıdır?
Cevap: İş Kanun’unun 48. maddesinin 2. bendinde aşağıdaki ibare yer almaktadır:
“Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.”
Bu uygulamada şöyle yorumlanmaktadır; aylık ücretli işçilerin (sizin beyaz yaka olarak adlandırdığınız) raporlu olduklarında ücretlerinin tam olarak ödenip SGK'den aldıkları geçici iş göremezlik ödeneğinin işverene iade edilmesi gerekir. Genel uygulama bu şekilde ancak sizin işyerinizde öteden beri raporlu süreler ücretten kesilmiyor ise bu artık bir işyeri uygulaması haline gelmiştir. İşveren bu durumu değiştirmek için çalışanlardan onay almalıdır. Tek taraflı bir kararla değişikliğe gitmesi yasal değildir. Yani değişiklik için çalışanlardan onay alınmadığından itiraz edebilirsiniz.
GÖREVİM DIŞINDA İŞLER YAPTIRILABİLİR Mİ?
Soru: Çalışmakta olduğum işyerimde mesleğim dışında sözlü olarak başka işler yaptırılmak istendi. 10 buçuk aydır çalışıyorum. Kendi işimin dışında iş yapmayacağımı bildirdim buna karşılık haklı sebep göstermeksizin iş sözleşmemi tek taraflı aynı gün feshettiler. İhbar dışında başka herhangi bir talepte bulunmaz mıyım?
Cevap: İşçiye kendi görev tanımı dışında bir görev yaptırılamaz. Arızi hallerde örneğin bir arıza meydana geldiğinde ya da acil bir durum ortaya çıktığında işveren elbette ki işçiden yardım talep edebilir. Böyle bir durumda işçi iyi niyet kuralları çerçevesinde bu desteği vermelidir. Ancak sistematik olarak sürekli işçiden kendisine ait olmayan görevlerin talep edilmesi ve bu işlerin ona yaptırılması yasal değildir. Sizin bu duruma itiraz etmeniz bunun karşılığında işten çıkarılmanız kötü niyetli bir fesih anlamına gelir. Şayet işyeriniz 30 ve daha fazla personele sahip bir işyeri ise işe iade davası açabilirsiniz. İşyeri 30 kişinin altında ise ihbar tazminatına ek olarak ihbarın 3 katı tutarında kötü niyet tazminatı talep edebilirsiniz. Bunların olabilmesi için bir avukatla görüşmelisiniz.
KIDEM TAZMİNATI ÇALIŞMA SÜRESİNE GÖRE DEĞİŞİR
Soru: Mart ayında askere gideceğim fakat mayıs ayında 2 yılım dolacak. Askerliği hazirana erteleme talebim var. Mart da çıksam 20 aylık mı tazminat alacağım yoksa sadece 1 yıllık mı? Yoksa erteleyip mayıs ayından sonra gitmek daha mantıklı mı?
Cevap: Kıdem tazminatı işçinin o işyerindeki toplam çalışma süresi üzerinden hesap edilir. Hesaplama yapılırken çalışma süresi yıl, ay, gün hesabı ile tespit edilir. Yani siz mart ayında askere giderseniz 1 yıl 10 ay üzerinden kıdem tazminatı alırsınız. Mayıs ayında giderseniz 2 tam yıl üzerinden kıdem alırsınız. Dolayısı ile çalışma süresi uzadıkça alınacak
tazminat tutarı da artacaktır.