Adım adım ‘Soğuk Savaş’a

ABD ile Rusya arasında seçimlere müdahale iddiasıyla tırmanan gerilimde ipler kopmak üzere. Washington, Rus hackerların Hillary Clinton’ın seçim kampanyasına siber saldırılar gerçekleştirdiği ve Moskova’daki diplomatlara Kremlin’in baskı yaptığı iddiasıyla Rusya’ya yaptırım kararı aldı. Beyaz Saray, Washington Büyükelçiliği ve San Fransisco Konsolosluğu’nda çalışan 35 Rus diplomata aileleriyle birlikte ülkeyi terk etmeleri için 72 saat süre verdi. New York ve Maryland’daki iki Rus diplomatik temsilciliğinin de “istihbarat amacıyla kullanıldıkları” iddiasıyla kapatılacağı açıklandı.

Rusya geri göndermeyecek

ABD’nin yaptırım kararına benzer şekilde misillemede bulunacağını açıklayan Rusya Dışişleir Bakanı Sergey Lavrov 35 ABD’li diplomatı sınır dışı etmek için listeyi Devlet Başkanı Vladimir Putin’e ilettiklerini açıkladı. Lavrov, Putin’e sunulan listedeki diplomatlardan 31’inin, ABD’nin Moskova Büyükelçiliği’nde, dördünün ise St. Petersburg’daki ABD Konsolosluğu’nda görevli olduğunu belirtti. Lavrov, “Ayrıca Moskova’daki iki binanın ABD’li diplomatlar tarafından kullanılmasının yasaklanmasını teklif ettik” ifadelerini kullandı. Lavrov, söz konusu iki yerin, ABD’li diplomatların dinlenmek için kullandığı Moskova yakınlarındaki “Serebryanıy Bor” tesisi ve bir depo olduğunu belirtti. Rusya Dışişleri Bakanı, “Mütekabiliyet diplomasi ve uluslararası ilişkilerde kanundur” dedi.Putin, Moskova’nın ABD’li diplomatları sınır dışı etmeyeceğini açıkladı. Putin, ABD – Rusya ilişkilerinde yeni adımlar atmak için Donald Trump’ın politikalarını bekleyeceğini söyledi.

Karar Obama’dan

Beyaz Saray, sınır dışı kararına gerekçe olarak başkanlık seçimlerine müdahalenin yanısıra Moskova’daki ABD’li diplomatların taciz edildiği iddiasını da gösterdi. Yaptırım kararın ABD Başkanı Barack Obama tarafından alındığı bildirildi. Konuyla ilgili açıklama yapan ABD başkanı Barack Obama, “Bu hamleler, Rus hükümetine defalarca ilettiğimiz gizli ve açık uyarıların ardından geldi. Bu kararlar uluslararası davranış normlarını ihlal ederek ABD’nin çıkarlarına zarar verme çabalarına karşı zorunlu ve yerinde bir yanıttır” diye konuştu.

Tüm Amerikalılar telaşlansın

Obama daha önce, Demokrat başkan adayı Hillary Clinton’ın seçim kampanyasına yönelik siber saldırıların arkasında Rusya’nın olduğu iddiaları karşısında harekete geçileceğini söylemişti. Obama ayrıca Rusya’nın faaliyetlerini tüm Amerikalıları telaşlandırması gerektiğini belirtmişti.

Trump da iddiaları reddediyor

ABD’nin 45. başkanı seçilen ve 20 Ocak’ta görevi Barack Obama’dan devralacak olan Donald Trump Rusya’nın seçim sürecinde siber saldırılar düzenlediğine inanmadığını defalarca söyledi. Trump daha sonra ise başkanlık görevini devraldığında istihbarat yetkilileriyle konuyu ele alacağını açıklamıştı.

Bardağı taşıran damlalar…

İki ülke arasındaki gerginlik son dönemde giderek artıyordu. ABD’nin konuyla ilgili en dikkat çekici hamlesi ise askeri alanda oldu. ABD ordusunun Avrupa’daki komutanlarından General Ben Hodges, Soğuk Savaş döneminden kalma depolama tesislerini yeniden devreye sokacaklarını ve Eski Kıta’ya zırhlı bir askeri birlik de konuşlandıracaklarını söyleyince Rusya’nın tepkisi bir hayli sert olmuştu.

1- Renkli devrimler

Gürcistan, Ukrayna, Kırgızistan gibi eski Sovyet cumhuriyetlerinde ABD destekli “renkli devrim”ler iki ülke arasında ciddi bir krize yol açmıştı. Washington’un kendisini çevrelediğini düşünen Rusya bu ülkelerdeki gelişmelerden ABD’yi sorumlu tuttu.

2- Ukrayna savaşı

ABD açısından, Rusya’nın askeri ve politik meydan okumalarında en can yakıcı karşılaşma Ukrayna’da yaşandı. Rusya yanlısı hükümetin ABD desteğiyle devrilmesi sonrasında Rusya’nın Kırım’ı ilhak etti. Ukrayna kanlı bir iç savaşa sürüklenirken, büyük bir prestij kaybına uğrayan ABD, Avrupalı müttefikleri ile gecikmeli de olsa ekonomik yaptırımlarla Rusya’ya cevap verdi.

3- Petrol krizi

ABD, politik ve askeri olarak Ukrayna ve Ortadoğu’da baş edemediği Rusya’nın canını ekonomik olarak acıtmaya girişti. Petrol fiyatlarına dayalı yeni savaşta Rusya-İran ekseni karşısında Suudi Arabistan işbirliği vardı. 2014 yılı başında 110 dolar olan petrolün varil fiyatının 71 dolar seviyelerine düşürülmesiyle ekonomileri petrole bağımlı Rusya ve İran bu durumdan derindne etkilendi. Petrol fiyatlarındaki düşüş Rusya’nın ekonomisinde ciddi bir sıkıntıya yol açtı.

4- Suriye krizi

İki büyük gücün bilek güreşine tutuştuğu esas alanlardan birisi ise Suriye oldu. Rusya’nın sadık müttefiki Suriye rejimini devirmek isteyen ABD, beklemediği bir dirençle karşılaştı. Şam’ı teslim etmeyen Rusya, ABD ile önce kıyasıya bir mücadeleye girişti. Ve Suriye’de kazanan “şimdilik” Rusya oldu.

5- NATO provokasyonu

Washington ile Moskova arasında sürekli bir gerginliğe neden olan konulardan birisi de NATO. NATO’nun doğuya doğru genişleme hamleleri Rusya tarafından tepkiyle karşılanıyor. Baltık ülkeleri, Karadağ ve eski Doğu Bloku devletlerini bünyesine katan NATO’nun Rusya sınırındaki tatbikatları sık sık krize yol açıyor.