Geçen perşembe günü Birleşmiş Milletler’in başkanı Antonio Guterres Guardian gazetesinin fikir köşesine BM’nin göçün refah kaynağı olması için ne yapacaklarını yazmış. Yeni bir şey değil sattığı: Global Compact diye hiçbir bağlayıcılığı olmayan bir anlaşma yapacaklar.

Anlaşmanın amaçları BM’nin pek çok icraatı gibi muğlak. BM’in 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nde ifade edildiği üzere amaç ‘ülkelerin güvenli ve düzenli göçü kolaylaştırmak için uluslararası işbirliğine gidecekleri yönünde söz vermeleri’.

Global Compact anlaşması bir anlamda bu muğlaklığı detaylandırıyor. Örneğin uluslararası göçün insani, kalkınma ve insan hakları ile ilgili yanları da dahil tüm yanlarına çözüm bulmaktan bahsediyor. Yada küresel göç yönetimine önemli katkıda bulunmak ve bu konuda koordinasyonu geliştirmek amaçlanıyor. Göç konusunda uluslarası işbirliği için bir çerçeve oluşturulacak. Ayrıca göçün tüm boyutlarına dair gerçekleştirilebilecek vaatleri belirleyecek ve bunları takip ve değerlendirme amaçlı çerçeve oluşturacak.

Bu arada küçük bir detay: bütün bunları yaparken milyonlarca dolar para harcanacak. Yüzlerce toplantı yapılacak, bol miktarda uzmandan danışmanlık hizmeti alınacak. Danışmanlık hizmeti de araştırma ve entelektüel yanı zayıf bir takım proceci yarı akademisyenlerin bizim yıllarca uğraşıp yayımladığımız araştırma makalelerini, tartışmaları hızlıca okuyup kuşa çevrilmiş özetlerini rapor etmelerinden ibaret. Akademik çalışmalar gibi bu raporları da kimse okumayacak. Ama bu önemli bir detay değil.

Önemli olan bu Global Compact denilen şeyin zaten bir sürü uluslararası ve ulusal anlaşma ve kanun vs içinde fazlasıyla kapsanmış olan insan hakları ve insani kalkınma kriterlerini dahi açık seçik dile getirmeyen bir muğlaklıkta olması ve bağlayıcı olmaması.

Zaten bağlayıcı bile olsa BM’nin nasıl işlediğini 10 yaşındaki çocuklar bile biliyor: büyük balık küçük balığı yer! Nitekim, Global Compact işinden ilk çekilen Trump’ın ABD’si oldu. ABD, Aralık ayı başında ‘Egemenlik anlayışımıza uymaz’ diyerek anlaşmadan çıktı. Rusya ve Çin muhtemelen çıkmayacak, gelenek ve teamül gereği ama bu konuda bir şey yapacaklarını da beklememek lazım. Zaten eyvallah deyip sözünü tutmayanı neredeyse ayıplamıyorlar bile.

Sevgili Antonio bey heyecan şeyettirmiş ve BM’de neler yapacaz diye İngiltere’nin ‘solcu’ gazetesine koşmuş. Siyasetle ticaret arasına sıkışmış ‘solcu’ gazete de bu ‘ilerici’ kurumun başkanına sayfaların açmış. Sonuçta ‘demokratik değerleri savunma’ yazısıyla Erdoğan’ın da sayfalarında yer aldığı gazetenin solculuğundan kimsenin şüphesi olamaz.

BM Başkanı’nın yapacaklarımız yazısında aslolarak yapacak hiç bir şey yok. Çünkü yanlış yere bakıyor. Antonio Guterres adaletsizlikleri ortadan kaldıracağız falan demiyor bu konuda açık politika oluşturursak hallolur demeye getiriyor.

Adalatesizlikler dediği de kötü koşullarda çalışan göçmen işçiler. İnsanları göç ettirip o konumda göçmen işçi olmaya zorlayan adaletsizliklerden haberi yok beyefendinin. O hâlâ birinci adım göçün faydalarını anlatmak gerek diye devam ediyor. Göçmenler başkalarının yapmak istemediği işleri yaparak ekonomiye katkı sağlıyormuş! Bu işleri niye kimsenin yapmak istemediğini düşünmüyor. Antonio Bey kendi evinde de bir göçmen hizmetçi çalıştırıyor mudur acaba diye düşünmeden edemiyor insan.

Üçüncü dünyadaki yoksulluğu önlemek de kalkınmayı sağlamak da üçte biri kayıt dışı gönderilen ve bazı göçmenleri kölelik düzeyinde yoksul koşullarda yaşamaya iten göçmen dövizleri ile sağlanacakmış. Ülkeler göçün yarattığı refahı paylaşacakmış!
Yiğidi öldür hakkını ver. Antonio güzel yazmış ya da yazdırmış. Şiir gibi oku geç.

Yine de bu çabanın tamamen anlamsız olduğunu söyleyemeyiz. Muhakkak ki göçmenler açısından olumlu bir adım. Söylem düzeyinde dahi olsa olumlu bir hava yaratabilir. Ancak buradan sihirli sonuçlar beklemek safdillik olur. Çünkü göç, İngilizce 3D veya Türkçe 3KA diye daha önce bu köşede* özetlediğim demokratik, demografik ve kalkınma açıklarının, dünyadaki çeşitli eşitsizliklerin sonuçlarından birisi. Bir çözüm değil.

İyi haftalar ve bol şanslar.

* https://www.birgun.net/haber-detay/goc-ve-3ka-188591.html [6 Kasim 2017]