Kredi ödemelerinde yaşanan sorunlar öteleniyor
Gazeteler pek çoğumuzun hayatında önemli yer tutar. Benim gibi güne erken başlayanlar abone olduğu ve sabah kapısının önüne bırakılan gazetelere önce hızla bir bakar, daha sonra önemli bulduğu haberleri ve ilgiyle takip ettiği köşe yazarlarının yazılarını okur. Bazıları ise basılı gazetenin yerine gazetelerin elektronik versiyonlarını internetten okur.
Ancak son zamanlarda, Türkiye ekonomisinde yaşanan ve devam etmekte olan ekonomik kriz ile birlikte, sabah ilk okunan gazete sıralamasında bir değişikliğe gittim. Güne önce Resmi Gazete ’ye göz atarak başlar oldum. Çünkü ekonomik kriz ile nasıl mücadele edeceği konusunda sağlıklı bir programı olmayan hükumet aldığı palyatif tedbirler ile ekonomiyi yönetmeye çalışıyor. Bu nedenle hemen her gün Resmi Gazete’ de bu yönde alınan kararlar açıklanıyor.
Dün 162 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Kredi Garanti Fonu(KGF) kapsamında kullandırılmış olan kredilerin bankalar tarafından yeniden “yapılandırılması” zorunlu hale getirildi.
Ödenemeyen kredilerin “yüzdürülmesi” ekonomik sorunlar yaşayan ülkelerde sıklıkla görülmektedir. Örneğin Japonya’da 90’lı yıllardan itibaren kredi borçlarını ödeyemez hale gelmiş olan şirketlerin kredileri, belki bir gün ödenir umudu ile sürekli olarak yeniden yapılandırılarak, takibe dönüşmesi engelleniyor. Bu şekilde kredi borcunu ödeyemeyen ama hala faal olan şirketlere “Zombi Şirketler” adı verildiğini, bu şirketlerin kredilerine de zombi krediler denildiğini biliyoruz.
Türkiye’de de ekonomik kriz nedeniyle ödenemeyen kredilerin, belki bir gün ödenir, umuduyla yeniden yapılandırılarak vadelerinin uzatılmasının, söz konusu düzenleme ile yasal hale getirildiğini görüyoruz.
Anayasa referandumuna gidilirken, yavaşlayan ekonomiyi canlandırmak için kredi garanti fonu devreye sokuldu ve bu fonun sağladığı teminatlarla birlikte 250 milyar liralık kredi kullandırıldı. Şimdi bu kapsamda kullandırılan kredilerin geri ödeme zamanı geldi. Ancak ekonominin daha da bozulmuş olması nedeniyle bu kredileri kullanan işletmeler kredi borçlarını ödeyemez hale geldiler. Bankalar bu kredi alacaklarını takibe dönüştürseler bunları tahsil edemeyecekler ve pek çok şirket de daha zor bir duruma düşecektir.
Dün yapılan düzenleme ile bu kredilerin yeniden yapılandırılarak vadelerinin uzatılmasına imkânı sağlandı. KGF kapsamında kullandırılan işletme kredileri için maksimum 5 yıl olan vadenin 8 yıla, yatırım kredileri için en çok 10 yıl olan vadelerin ise 13 yıla kadar yeniden yapılandırılarak uzatılması sağlanmış oldu. Ayrıca, yeniden yapılandırılacak olan bu kredilerin ödemesiz süresinin de 12 aya kadar uzatılması mümkün kılındı.
Bu düzenleme ile birlikte bankaların tahsil etme olanağı düşmüş olan kredileri “yüzdürme” imkânı yasal hale getirilmiş oldu. Böylelikle bankalar bu kredilere karşılık ayırma zorunda kalmayacak ve bilançoları da bu krediler açısından sorunsuz görünecektir.
KGF kredileri dışında kalan ve 15 milyon liraya kadar olan reel sektörün kullandığı kredilerin de 6 ay ödemesiz olmak üzere 24 aya kadar yeniden yapılandırılacağını Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak enflasyonla topyekûn mücadele programını açıkladığı toplantıda duyurmuştu.
Yapılan düzenlemeler ve açıklamalar gösteriyor ki bankacılık sektöründe kredilerin geri dönüşüne ilişkin ciddi sorunlar yaşanmaktadır.
Derinleşen ekonomik krizin yol açtığı sorunları öteleyerek ileride daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalma riskini toplum olarak üstleniyoruz.