Neden belirtilmeden işten çıkarıldım?
Soru: İşyerinde hakkımda yapmadığım bir suçtan dolayı ihtar yazıldı, ihtarı kabul etmediğimi ve imzalamayacağımı söyledim, ‘biz de imzadan imtina etmiştir’ diyerek yazı yazıp imzalarız dediler ben de ‘yapabilirsiniz’ dedim. Ertesi gün genel müdür tarafından amirlerime bildirilerek imza atmaya zorlandım yine kabul etmeyeceğimi bildirdim, bunun üzerine ertesi gün işten çıkarıldım. Fakat işten çıkarma nedenimi sorduğumda bana yazılı yasal bir cevap vermediler, sözlü olarak yaşanan huzursuzluktan dolayı çıkarıldığımı ve ihbar tazminatımın ödeneceğini bildirdiler. Ben haksızlığa uğradığım için ve işe başlayalı 4 ay olduğu için işyerine kötü niyet tazminatı davası açmayı düşünüyorum. Yasal olarak neden işten çıkarıldığımı hangi maddelere dayandırılarak çıkarıldığımı nasıl öğrenebilirim? Bu konuda İŞKUR’a şikâyet müracaatı etsem bana fesih nedeni söylerler mi?
Cevap: İş kanunumuz gereğince iş güvencesi yasası kapsamında olan 30 ve daha fazla personelin çalıştığı işyerlerinde 6 aydan fazla süreyle çalışanların iş sözleşmelerinin feshi belirli bir prosedüre bağlıdır. Buna göre işveren fesih konusunda geçerli bir neden göstermek zorundadır. Ancak siz çalıştığınız süre itibarı ile henüz 6 ay dolmadığından iş güvencesi kapsamına girmiyorsunuz. Dolayısı ile işveren bu durumda bir gerekçe göstermeksizin sizi işten ne yazık ki çıkarabilir. Sizin Türkiye İş ve Çalışma Kurumuna şikayet hakkınız elbette ki vardır. Ancak kötü niyet tazminatı talebi için dava açmanız gerekecektir. Şayet konu davalık olursa sizin kötü niyet iddianıza karşı işveren yapacağı savunmada kendi kanıtlarını ortaya koymak zorundadır. Yani sizi işten çıkarma gerekçelerini mahkemeye sunacaktır. Özetle sizin fesih nedenini ancak dava sonucunda elde edebilmeniz mümkün olacaktır. Ancak dava öncesi arabulucu aşamasını da geçmeniz gerektiğini hatırlatmak isteriz.
23 yıl izin kullanmadan çalıştım
Soru: Ben özel bir işyerinde 23 yıl boyunca çalıştım. Yakın bir tarihte patronum vefat etti. İş akdimiz fesih oldu. Ben bu geçen 23 yılda hiç yıllık izin kullanmadım ve mesaiye kaldığım günlerin parasını almadım. Sonuç olarak işverenimin varisleri kabul etmiyor. Ben geriye dönük 23 yıllık izin param, mesai ücretim ve ihbar ücretini varisleri mahkemeye vererek hakkımı alabilir miyim? Ayrıca mahkemelik durumunda benimle aynı işyerinde çalışan arkadaşlarım bana şahit olabilir. Ben mahkeme yolu ile bu 23 yıllık tüm haklarımı alabilir miyim?
Cevap: Her ne kadar bir çalışanın 23 yıl bir işyerinde çalışarak hiç yıllık izin kullanmaması Yargıtay’ımızın deyiş biçimiyle “hayatın olağan akışına aykırı” görünse de sizin elbette ki fazla mesai ve yıllık ücretli izin haklarınız için dava açma hakkınız var. Bu alacakların tümü için değilse de zaman aşımına uğramamış süreleri için davayı kazanırsanız hak elde edebilirsiniz. Vefat eden patronunuzun kanuni mirasçıları babalarının borçlarından sorumludurlar. Bu konuda daha geniş bilgi edinmek ve açacağınız bir davayı kazabilme şansınızı bir avukatla görüşerek birlikte değerlendirmelisiniz.
Eşim vardiyalı çalışmamı istemiyor
Soru: Ben 6 yıldır bir fabrikada çalışmaktayım. İşyerimiz vardiya sistemi ile çalışıyor. Çalıştığım sürece sigortam yattı ama evlilik nedeniyle işten ayrılmak zorundayım. Eşim gece çalışmamı istemiyor. Bu yüzden işten ayrılmak zorundayım acaba işten ayrılırsam işsizlik ödeneğinden yararlanabilir miyim?
Cevap: Kadın çalışanlar bakımından evlilik (halen yürürlükte olan eski 1475 sayılı İş Kanunumuzun kıdem tazminatını düzenleyen 14. maddesine göre) kıdem tazminatına hak kazandıran bir işten ayrılma biçimidir. Bunun için kadın işçinin evlilik tarihinden itibaren 1 yıl dolmadan işten ayrılması gerekir. Diğer taraftan işsizlik ödeneği konusuna gelecek olursak, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na göre evlilik nedeni ile işten ayrılmak işsizlik ödeneğine hak kazandıran bir işten ayrılma türü değildir. Bu nedenle işten ayrılırsanız işsizlik ödeneğine ne yazık ki hak kazanamazsınız.