Nükleer kriz kime nasıl yarıyor?
Kuzey Kore’nin nükleer denemeleri neden krize yol açtı? Dünyanın bilinen sekiz nükleer gücü- ABD, Rusya, İngiltere, Fransa, Çin, Hindistan, Pakistan, İsrail- arasında dahi yer almayan Kuzey Kore özelinde yaratılan fırtınanın arka planında hangi ne var?
ABD-Kuzey Kore arasında güç gösterisine dönüşen krizden kim, nasıl faydalanıyor?
Dokuz maddede nükleer krizin etkileri, yansımaları ve tahribatları;
1- Kuzey Kore ve ABD arasındaki nükleer kriz her şeyden önce nükleer silahlanmayı meşrulaştırma aracı olarak kullanılıyor. Rejimlerin nihai teminat olarak gördükleri nükleer programlarına büyük yatırımlar yapmalarının önü bu vesileyle açılmış oluyor. Tansiyonu düşürülmeyen karşılıklı restleşmeler güvenlik politikalarına katkı sağlıyor.
2- ABD’nin nükleer silah kapasitesini genişletmesi gerektiğini açıkça deklare eden Donald Trump çoktan düğmeye bastı. Uluslararası toplumu Kuzey Kore’ye karşı ayaklandırmaya çalışan ABD, 8 Ağustos’ta Nevada’daki Tonopah Test Üssü’nde nükleer deneme gerçekleştirdi. Aynı şekilde Haziran ayında da “Mother of All Bombs yani “tüm bombaların anasını” Afganistan’da kullandı.
3- Trump ABD’si “Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması”nı ihlal etmekle suçladığı Rusya’ya karşı NATO’yu harekete geçirdi. 2 Eylül’de 28 üye ülkeye gönderilen “gizli” yazışmada Rusya’ya karşı açıkça nükleer silahlanma çağrısı yapılıyor. 39 maddeli önlem listesinde “NATO’nun nükleer caydırıcılığını artırması, Avrupa’nın nükleer silah taşıyabilen uçak kapasitesini artırması” da yer alıyor.
4- Japonya ve Güney Kore’nin kendi nükleer silahlarını üretmesinin yolu açıldı. Trump her iki ülkenin de nükleer silahlanmaya başlayabileceklerinin altını çizerek, Çin-Rusya-Kuzey Kore ittifakına karşı Asya-Pasifik’teki müttefiklerinin sırtını sıvazlayarak, karşı cepheye gözdağı vermiş oldu.
5- ABD liderliğindeki ülkelerin sert hamlelerini kullanan Kim Jong Un liderliğindeki Pyongyang rejimi “kontrollü gerilim”i tırmandırarak komşu ülkelere ve ABD’ye karşı gövde gösterisi yapma imkanına kavuştu. Askeri stratejisinin etkisini test etti.
6- Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore gibi ekonomik, sosyal ve politik sıkıntılar içerisinde yüzen rejimler halka muazzam masraf ve kaynak gerektiren nükleer programı kriz üzerinden haklı gösteriyor.
7- Kim Jong Un ve Donald Trump gibi liderler kriz üzerinden kendi siyasla ikballerini güvenceye alma arayışında. Nükleer kriz taraflar açısından –şimdilik- itibar kaybettirmeyen bir süreç. Alman Süddeutsche Zeitung’un “Kulağa mantıksız gelse de pazar günkü nükleer deneme diyalog için yapılmış bir çağrıydı” yorumu dikkate değer.
8- Kuzey Kore nükleer bilek güreşiyle kendisine dokunulmazlık kazanma arayışında. Pazar günü uzun menzilli füzelerle fırlatılabilecek bir hidrojen bombasını başarıyla denediğinin açıklanmasıyla Kuzey Kore’nin nükleer silaha sahip olup olmadığına dair şüpheler de dağıldı.
9- Nükleer krizi tırmandıran ABD, Güney Kore ve Japonya başta olmak üzere bölge ülkelerine milyar dolarlık silah satmayı sürdürüyor. Seul yönetimi birkaç ay önce Güney Kore’ye THAAD savunma sistemi konuşlandıran ABD’nin dört fırlatma rampası daha yerleştireceğini açıkladı. Trump, Kuzey Kore’ye karşı nükleer silah kullanmaya hazır olduklarını söyleyerek Japonya ve Güney Kore’yi kendisine iyice bağladı.