Ücretsiz izin süresince ödenen ücret iade edilmeli mi?

SORU: Ben özel sektörde çalışıyorum. Doğum sonrası ücretli izinden sonra 6 ay ücretsiz izne işverenin de onayı ile ayrıldım. İzne ayrılmadan şirkete ücretsiz izin dilekçemi sundum ve kabulüne dair karşılıklı yazı aldık. Benim ücretsiz izinde olduğum tarihlerde şirket hem maaşımı hem de SSK mı yatırmış. Bunu işe tekrar döndüğümde maaşımı çekerken fark ettim. Maaş hesabında biriken 6 aylık ücrete dokunmadım. Şimdi ne yapmam gerek? Bu konuda işveren beni mesul tutabilir mi? Cezai bir şey uygulayabilirler mi? İade işlemi nasıl olmalı? Cevabınıza ve ilginize şimdiden teşekkür ederim.

CEVAP: Merhaba Sayın okurumuz.

İş yasamızda ücretsiz izne ilişkin oldukça kısıtlı uygulamalar mevcuttur. Bunlar; Yıllık ücretli izin kullanmakta olan işçiye talebi halinde 4 güne kadar ücretsiz yol izni ve doğum yapan kadın işçiye 16 haftalık yasal izni (istirahat) sonrası yine talebi halinde verilmesi gereken 6 ay ücretsiz izindir. Şimdi sorunuza dönecek olursak; siz yasal doğum sonrası izninizin ardından yine yasal hakkınız olan 6 ay ücretsiz izini de talep etmiş ve kullanmışsınız. İşvereninizin bu izin süresince size ücret ödeme ve dolayısı ile SGK primi ödeme yükümlülüğü yoktur. Buna karşın işveren bir atıfet kabilinde, yani bir jest yaparak ücretinizi ödemeye devam etmişse ortada herhangi bir sorun yoktur. Yani ödenen ücreti iade etmenize gerek yoktur. Diğer taraftan iş yasamızda özellikle beyaz yakalı olarak tabir edilen aylık ücretli işçilerle ilgili olarak İş yasamızın 49. Maddesinde aynen aşağıdaki ibare yer almaktadır;

“Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçiler”

Bu madde kapsamında işyeriniz aylık ücretli işçilerinden yasa maddesinde belirtildiği gibi istirahatli veya sair sebeplerle mazeretli oldukları hallerde dahi ücret kesintisi yapmıyor olabilir. Bu durumda da ücretiniz tam olarak ödenmiş olabilir. Sizin yapmanız gereken öncelikle işyerinizin Personel ya da insan kaynakları birimi ile görüşerek ücretsiz izinde iken ücretinizin neden tam olarak ödendiğini öğrenmek olmalıdır. Şayet yukarıda belirttiğimiz gerekçelerle ücretiniz tam olarak ödenmişse endişe etmenizi gerektirecek bir durum yoktur. Ancak işyeriniz ücretinizin yanlışlıkla ödenmeye devam edildiği yönünde bir geri bildirimde bulunursa ödenen bu ücretleri yine banka kanalıyla veya makbuz karşılığında elden ödeyerek iade etmeniz uygun olacaktır. Bu durumda işverenin size herhangi bir sorumluluk yükleme ve/veya sizin belirttiğiniz gibi cezai bir işlem uygulama hakkı söz konusu değildir. İyi günler…

Ayda 1 gün dinlenme olur mu?

SORU: Ben mobilya firmasında 08-16/16-24 iki kişi değişimli olarak çalışıyorum. 08-16 vardiyası cumartesi günü çalışıyor. O gün 24-08 çalışmaya gidiyorum 16-24 vardiyası olunca 24-08 devam ediyorum. Toplam ayda 30 saat yapıyor. İnsan kaynakları bize ayda bir gün dinlenmek gerektiğini söyledi. İş kanununa göre böyle dedi fakat biz itiraz ettik böyle bir durum İş Kanunu’nda var mı? Teşekkürler.

CEVAP: Merhaba. Vardiyalı çalışılan işyerlerinde kanuna göre en az 3 posta (vardiya) olmalıdır. Bu vardiyalar 8 ‘er saatlik düzenlenmelidir. (3 X 8=24) vardiyası biten işçi kesintisiz olarak en az 11 saat dinlendirilmelidir. İşçilere haftada 1 gün 24 saatten az olmamak üzere hafta tatili verilmesi zorunludur. Bu arada haftalık yasal iş süresi 45 saattir. Bunun üzerindeki çalışmalar fazla mesai olarak değerlendirilmelidir. İş yerinizde yazdıklarınızdan anlaşıldığı kadarıyla 3 vardiya değil 12 X 2 vardiya uygulanmaktadır. Bu da yasal bir uygulama değildir. Ayda bir gün dinlenmek gibi bir uygulama elbette ki yoktur. Kanuna göre çalışanlara 45 saatlik iş süresini doldurduklarında 1 gün kesintisiz dinlenme (hafta tatili) hakkı verilmelidir. Bu da işçinin ayda bir değil her hafta dinlendirilmesi anlamına gelir.

İyi günler…