Müzisyenlerin emeklilik hayali
Müzisyenlerin en büyük sorunu olan kayıtdışılık sıkıntısı yüzde 67’ye ulaştı. İşveren temsilcileri ve müzik meslek birlikleri yöneticileri bir araya geldik. Talebimiz müzisyenlerin sosyal güvenlik kapsamına alınmaları.
Pandeminin yıkıcı etkisinden kurtulmaya çalışan müzik sektörü, gerek sivil oluşumlarla gerekse müzikle ilgili meslek birlikleri aracılığıyla yaralarını sarmaya çalışıyor.
Dün, Ankara’da İcracı Sanatçılar ve Müzisyenler Meslek Birliği (TSMB)’nin ev sahipliğinde çok önemli bir çalıştay vardı Ankara’da. Ben de Müzik Yorumcuları Meslek Birliği (MÜYORBİR)’ni temsilen Hüseyin Turan ve Mustafa Özarslan ile birlikte katılım sağladım bu etkinliğe.
Bugüne kadar birçok panel ve çalıştayda bulundum. Genellikle hep teorik dökümanlar ve yurtdışı örnekleriyle sunumunu tamamlar konuşmacılar. Bu çalıştay aksine hayatın tam içinde, müzik sektörüyle ilgili karşılaştığımız olumsuzlukların tartışıldığı bir toplantıydı. Hem işveren temsilcileri hem de müzik meslek birlikleri yöneticileri müzisyenlerin yıllardır süregelen sorunlarını çözmek için bir araya geldik.
MÜZİSYENLERİN EKMEK KAPISI
Binlerce müzisyenin ekmek kapısı olan düğün salonu işletmecileri de vardı bu çalıştayda; Strateji Geliştirme Başkanı da, Telif Hakları Genel Müdürü de. Pamukkale Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Öğretim Üyesi Oğuz Karadeniz açılış konuşmasında müzisyenlerin sorunlarını çok net bir şekilde masaya yatırdı. Bunlar geçici çalışma, kayıtdışılık, belirsiz ve düşük ücret seviyesi, belirsiz çalışma saatleri, örgütsüzlük, ek işte çalışma zorunluluğu olarak özetlenebilir. Yine yapılan sunumda müzisyenlerin yüzde 40’ının sağlık sigortasının olmadığı, yüzde 84’ünün yevmiyeli çalıştığı, yüzde 67’sinin ise kayıt dışı faaliyette bulunduğu anlatıldı. Müzisyenler, sigorta sisteminden faydalanamayanlar listesinin en başında. (Özel düzenlemeler sanatçı olmayanlar tarafından suistimal edilebilmekte. Bu nedenle sanatçı tanımının net olarak belirlenmesi gerekir.)
KAYITDIŞI VE SİGORTASIZLIK
Düğün salonu işletmecileri Federasyonu, Türkiye Lokantacılar Federasyonu, Anadolu-Ege Davet ve Etkinlik Federasyonu olarak toplantıya katılan işveren temsilcileri ise en büyük sorunun kayıtdışı ve sigortasız müzisyen çalıştırmak olduğunu söyledi. Birçok müzisyen, devlet memuru ya da başka işlerde çalışıyor, bu yüzden sigorta yapılamıyor. Sonuç olarak işletmelere çok büyük cezalar kesiliyor. Kayıtdışı istihdam en büyük sorunları. Zira müzisyene ödenilen para gösterilemiyor. Birçok devlet memuru, asker de bu mekânlarda çalışıyor. Kanunda devlet memurunun ek iş yapması yasak olduğu için, mekânlarda çalan öğrenciler de aldıkları burs kesilmesin diye sigorta yaptırmak istemiyorlar. Düğün Salonu İşletmecileri Federasyonu verdiği bilgiye göre Türkiye’de yılda 500 bin düğün oluyor. Toplamda 17 bin düğün salonu var. Buralarda 68 bin müzisyen sahne alıyor. Bunların kaçının kayıt altında olduğu bilinmiyor.
Müzik sektörünün toparlanması kısa vadede çok kolay görünmüyor. Ama ben umutsuz değilim. Bir defa artık müzisyenler bu kayıtdışı durumdan kurtulmalı. Zira neredeyse Türkiye’nin her yerinde icracılar ve müzisyenler için dernekler, federasyonlar, sendika ve meslek birlikleri var. Hangisine isterlerse kayıt olabilirler.
Bu çalıştayda sıkıntılarımızı dile getirdik. İlk yapmamız gereken hareket müzisyenlerin çok ufak primler ödeyerek sosyal güvenlik kapsamına alınmaları. Bugünden ve bu çalıştaydan beklentim bu. Umarım gerekli bakanlıklar bu konuya da el atar ve yıllardır çözülemeyen bu sorunu hep birlikte çözeriz…