O çocuk bakıcıları başınızı yakacak

Bundan bir kaç yıl önce bir gazete manşetim vardı, hatırlayanlarınız çıkacaktır: Telefon tablet çocuk bakıcısı değildir.

Evet o zaman söylediğimde biraz erken olabilir ama şimdi bu konularla ilgili geniş çaplı araştırmalar yapılıyor. Sonuçlar maalesef hiç iyi değil. Özellikle 2 yaş altı çocuklarımızın o ekranlara bağımlı hale gelmesi çok ciddi ve kalıcı sorunları beraberinde getiriyor.

Siz yapmasanız bile ortamlarda muhakkak denk gelmişsinizdir. Anne babalar maalesef rahat etmek için ‘süper’ bir yol geliştirmiş durumdalar. Çocuk bir kenarda telefon, tabletten çizgi film (ki bu en iyi ihtimal) izliyor. Annesi babası arkadaşlarıyla pek güzel zaman geçiriyor. İnanın o bir saat fitil fitil burnunuzdan gelecek! Emin olun daha fazla zamanı ve parayı psikologlarda, psikiyatri kliniklerinde geçirmek zorunda kalacaksınız. Hasar alan çocuğunuzu düzeltmek için yıllarınızı tüketeceksiniz! Biraz sert olduğunun farkındayım ama araştırma sonuçlarını okuduğunuzda ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.

Burada sadece çocuklar üzerinde yapılan araştırma ve sonuçları var ama yeri gelmişken kendimize de bir çeki düzen vermemiz gerektiğini hatırlatayım. Bizim durumlar da pek iç açıcı değil maalesef. Sosyal medya bağımlıları, oyun bağımlıları, alışveriş bağımlıları, o bu ne yapmış bağımlıları, ne kadar güzel… keşke benim olsa bağımlıları gibi uzayan hastalıklı bir yetişkin ordusu da almış başını gidiyor. Neyse yakında yetişkinler için bir araştırma sonucu yayınlanır. O zaman bu konuyu konuşuruz. Bu arada Ülkemizin üniversiteleri bu araştırmayı yapsalar dünyayla paylaşsak ne güzel olmaz mı? Bu konuyla ilgili de epey yazım var bilenler bilir. Ödenek ayırsalar, gençlerimizin araştırmaları dünyanın dört bir yanında haber olarak yayınlansa bundan güzel reklam var mı? Yazacak o kadar çok şey var ki bir türlü konuya giremedim. Evet araştırmamız şu şekilde, lütfen dikkatle okuyun.

BBC Türkçe’nin haberine göre 2 yaşındaki 2500 çocuk üzerinde yapılan araştırma, çocuklar için güvenli ekran süresi konusundaki tartışmalara yanıt arıyor. Kanada ve ABD’de uzmanlar çocukların 18 aydan önce ekran kullanımını olumsuz karşılarken, İngiltere’de herhangi bir sınırlamaya dair tavsiyelere yer verilmiyor. İngiltere’deki çocuk sağlığı uzmanları, son araştırma da dahil olmak üzere ‘ekranın doğrudan zararlı etkisine’ dair yeterince veri bulunmadığını belirtiyor.

Bu araştırma kapsamında 2011-2016 yılları arasında annelerle irtibata geçilerek çocukların 2, 3 ve 5 yaş gelişim ve becerileriyle ilgili soruları yanıtlamaları istendi.

Ekran süresi, televizyon programları, film ve videolar, ekran oyunları ile bilgisayar, tablet, telefon ve diğer cihazlarda geçirilen zamanı ifade ediyor. 2 yaşındaki çocukların ekran süresi bir haftada ortalama 17 saati buluyor. 3 yaşında bu süre 25 saate ulaşırken, çocukların beş yaşında ilkokula başlaması ile 11 saate düşüyor.

JAMA Paediatrics dergisinde yayımlanan bulgular, gelişimi sorunlu olan çocukların ekranda daha fazla zaman harcamasından ziyade, çocukların gelişiminde herhangi bir gecikme görülmeden önce ekran süresinin arttığına işaret ediyor. Ancak ne kadar ve ne tür ekran süresinin sorunlu olduğuna dair net veri bulunmuyor. Ekran kullanımı ile yetiştirme tarzı ve çocuğun diğer zamanlarını ne şekilde geçirdiği gibi gelişimde gecikmeye neden olan diğer faktörler arasında da bağlantı olabileceği belirtiliyor.

Amerikan Pediatri Derneği ekran süresi ile ilgili olarak şu tavsiyelerde bulunuyor:

♦ 18 aydan küçük çocukların video dışında ekrandan kaçınması

♦ 18-24 aylık çocukların ebeveynleri çocuklarını dijital medya ile tanıştırmak istiyorsa nitelikli programları seçmeleri ve onlarla birlikte izleyerek olup bitenleri anlamalarına yardımcı olmaları

♦ 2-5 yaş arası çocukların günlük ekran süresinin bir saat ile ve kaliteli programlarla sınırlanması ve ebeveynlerin bu programları çocukları ile birlikte izlemesi

♦ 6 yaş üstü çocukların ekran süresi sınırlamasında tutarlı davranılması ve bu sürenin uyku ve fiziksel aktiviteye engel olmamasına dikkat edilmesi.

Bu konuda birkaç yıl içerisinde daha büyük problemlerle karşılaşmaya başlayacağız. Nedeni teknolojinin içine doğan bu neslin iş dünyasına girmeye başlaması. Toplum içinde onlarla daha sık karşılaşacak olmamız. Malum onlar bizim gibi iletişim kurmuyorlar ama bizimle iletişim kurmak zorundalar. Bu her iki taraf için de sıkıntılı bir süreç olacak. Aile içinde yaşanan sıkıntılar artık gün yüzüne çıkacak. Dört duvar arasında olanlar artık ulu orta her ortamda olmaya başlayacak. Bu süreci aşmamız için bizim onları anlamamız, onların da bir noktada bizi anlaması gerekiyor. Bakalım ne olacak. Ufak ufak o nesilden gelenler iş yapmaya başladı. Herkes için iyi olan bir model gelişirse rahat ederiz diye düşünüyorum.

Son olarak teknosafari.com’dan kısa ama güzel bir gelişmeyle bu haftayı kapatalım. Küçük ama keyifli bir ekibiz. Şimdi bu ekibe Onur Binay da katıldı. Küçük bir ekip olarak kalmaya devam edeceğiz. Nedeni dev değil etkili olmak istememiz. Bizi takip etmeye devam edin.